Benchmarking is een duur woord voor ‘jezelf vergelijken met je concurrenten’. Zit ik te hoog, of zit ik te laag? Want in de eerste plaats zijn we allemaal voornamelijk geïnteresseerd hoe wij ons verhouden ten opzichte van onze concullega’s, en minder of dit in absolute termen nu hoog of laag is. Deze vergelijking relatief ten opzichte van concurrenten (en/of een referentie) noemen we ‘benchmarking’. We zouden dit ook kunnen aanduiden met het woord ‘prijsvergelijking’. Op de keper beschouwd is dat echter een te enge omschrijving. Het gaat immers zeker niet alleen om prijzen die we willen vergelijken.

Technische kengetallen

Hét schoolvoorbeeld van benchmarking in de varkenshouderij is het productiegetal (PG). Dit technisch kengetal wordt sinds jaar en dag gebruikt om in te schatten hoe je als varkenshouder technisch presteert. Had je 15 jaar geleden een PG van 22 en haal je vandaag 27, dan heb je een mooie evolutie doorgemaakt. Ga je dit echter benchmarken dan kom je tot de conclusie dat je 15 jaar geleden tot de top behoorde terwijl je nu, in vergelijking met je concullega’s, gemiddeld scoort.

Hyperconcurrentiële sector

De varkenshouderij is een hyperconcurrentiële sector. Technisch moet je alles uitstekend voor elkaar hebben, én je moet dit ook nog eens op een kostenefficiënte wijze kunnen realiseren. De volatiliteit van voeder- en varkensprijzen maakt dat je daarnaast ook nog eens een financiële buffer ter beschikking moet hebben. Je moet alles mentaal de baas kunnen en, niet in het minst, ook echt wíllen. Dat je in een dergelijk concurrentieel landschap je eigen positie vergelijkt met die van je concurrenten, is noodzakelijk. Het is ook een kwestie van goed management. Erfbetreders stimuleren deze benchmarking trouwens. En financiële instellingen maken het zelfs tot één van de essentiële criteria van hun kredietverlening.

Niet alleen technisch!

Maar waarom stoppen bij het technische verhaal? Waarom ook niet de transactievoorwaarden vergelijken met die van je concurrenten? Ook dit kan weer verengd worden tot het vergelijken van prijzen. De prijs is echter slechts één aspect van een (ver)koopovereenkomst. Betalingstermijn, service, kwantumkorting, prijs, aftrekken, toeslagen, entingen, additieven, lastenboek, enz. … zijn allemaal belangrijke zaken die een rol spelen. Dat maakt het natuurlijk niet eenvoudig om transacties te gaan vergelijken. Nu is vergelijken van technische kengetallen evenmin eenvoudig, en toch doet iedereen het.

Vertrouwen is goed, controle is beter?

Daarom is het noodzakelijk om ook je financiële parameters te benchmarken. Aangesloten varkenshouders sturen (op vrijwillige basis) hun factuur naar VPOV waar deze centraal in een database wordt verzameld en geanalyseerd. De resultaten worden vervolgens anoniem en onder verwerkte vorm aan de boeren terug gezonden. Hierdoor krijg je meer inzicht in de positie die jijzelf inneemt tegenover je concullega’s. Op deze manier kan je de commerciële voorwaarden die jij krijgt bij je leverancier of je afnemer evalueren. In vele gevallen zijn deze relaties nog gebaseerd op vertrouwen. En vertrouwen is goed. Om te komen tot een efficiënte keten, is vertrouwen onontbeerlijk. Maar controle is beter. Niet alleen aan de slachtlijn, of door het FAVV, of op de bascule; maar ook voor wat betreft de financiële waardering van je product of grondstoffen.

Welke benchmarks

VPOV organiseert benchmarks voor stookolie, slachtzeugen, biggen, medicatie en vleesvarkens. Mogelijk worden bijkomende benchmarks opgezet voor bijkomende producten.